हिन्दू धर्म अनुसार मनाइने एक महत्वपूर्ण पर्व नाग पन्चमी  आज मनाइदै।

हिन्दू धर्ममा मनाइने एक महत्वपूर्ण पर्व नाग पन्चमी  आज देशै भरी घरको मुल ढोकामा नागको फोटो टासेर मनाइदै छ।  यो पर्व विशेष गरी नेपाल, भारत, र अन्य दक्षिण एशियाली देशहरूमा मनाइदै गरिएको छ।

नाग पंचमी श्रावण शुक्ल पंचमीका दिन पर्दछ, जुन हिन्दू पात्रो अनुसार श्रावण महिनाको पाँचौं दिन हो। सर्पहरू हिन्दू धर्ममा शक्तिशाली र पूज्य मानिन्छन्। उनीहरूलाई देवताको रूप पनि मानिन्छ। विशेष गरी, नागहरू शिव, विष्णु, र अन्य देवी-देवताका साथ सम्बन्धित हुन्छन्। उदाहरणका लागि, भगवान शिवले नागको माला धारण गर्छन् भने भगवान विष्णु शेषनागको शय्यामा शयन गर्नुहुन्छ। नाग पंचमीको दिन, मानिसहरू सर्पलाई दुध, अक्षता, पुष्प, र अन्य पूजाका सामग्रीहरू चढाएर पूजा गर्छन्। यो पूजा विशेष गरी सर्पको कोपबाट बच्न र सुरक्षित रहनका लागि गरिन्छ। मान्यता छ कि नाग देवताहरूको पूजा गर्दा घरमा सुख, शान्ति, र समृद्धि प्राप्त हुन्छ। साथै, यस दिनलाई वर्षा र समृद्धिसँग पनि जोडिएको छ, किनकि सर्पलाई वर्षाको प्रतीक मानिन्छ। नेपालमा नाग पंचमी विशेष महत्त्वको साथ मनाइन्छ। यहाँका विभिन्न स्थानमा विशेष पूजा तथा सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिन्छन्। काठमाडौँको टौदह, इन्द्रायणी, र नागपोखरीमा विशेष पूजा हुने गर्दछ।

नागको पूजा गर्दा नागलाई दुध चढाइन्छ, र घरको मूल ढोकामा नागको चित्र राखिन्छ, जसले घरलाई सर्पको कोपबाट सुरक्षित राख्ने विश्वास छ। यो पर्वमा पुराणहरू र कथाहरूमा उल्लेख गरिएका विभिन्न नागहरूको चर्चा गरिन्छ। विशेष गरी, महाभारतमा वर्णित नागहरू र तिनीहरूको पराक्रमलाई स्मरण गरिन्छ। यस दिन नागमातालाई पनि पूजिन्छ, जसलाई सर्पहरूको माता मानिन्छ। नाग पंचमीसँग जोडिएको अर्को एक महत्वपूर्ण कथा भनेको जनमेजयको सर्पयज्ञ हो। जनमेजयले आफ्नो पिता परीक्षितको मृत्युको प्रतिशोधमा सर्पयज्ञको आयोजन गरेका थिए, जसले गर्दा सारा सर्पहरू यज्ञको अग्निमा जल्न थाले। तर अन्ततः आस्तिक मुनिले यो यज्ञलाई रोक्न सफल भए र सर्पहरूको जीवन बचाए।

नाग पंचमीलाई यस घटनासँग जोडेर पनि हेर्ने गरिन्छ, जसले शत्रुताको अन्त्य र शान्तिको प्रतीकका रूपमा यो पर्वलाई मान्यता दिन्छ। समग्रमा, नाग पंचमीले प्रकृति, देवता, र जीव-जन्तुहरूप्रतिको सम्मानको महत्त्वलाई उजागर गर्दछ। यस पर्वले मानवीय भावना र प्राकृतिक तत्वहरू बीचको सन्तुलनलाई पनि देखाउँछ। हिन्दू धर्मको सांस्कृतिक र धार्मिक विविधतामा यो पर्वले विशेष स्थान ओगटेको छ।